Wat is satijnziekte bij de cavia?

Satijnziekte is een chronische bot- en gewrichtsaandoening bij de cavia die vroeger ook wel osteodystrophia fibrosa genoemd werd. Satijnziekte is een erfelijke stofwisselingsziekte waarbij er botontkalking (osteoporose) en verbindweefseling (fibrosering) van het bot plaats vindt. Doordat bindweefsel veel zachter is dan bot wordt het skelet week en instabiel. De symptomen openbaren zich meestal op 1 - 1.5 jarige leeftijd.

Waarom heet satijnziekte zo?

Satijnziekte wordt nagenoeg uitsluitend gezien bij satijncavia's; cavia's die, doordat hun haren een holle structuur hebben, door het invallende licht een zeer herkenbare en glanzende vacht hebben. Deze glanzende vacht heeft wel wat weg van parelmoer en lijkt op satijn.

Hoe ontstaat satijnziekte?

Men vermoedt dat satijnziekte ontstaat door een genetische afwijking in de calciumabsorptie van de botten. Normaliter wordt bij een gezond dier calcium aan het bot onttrokken en door het bot opgenomen in een bepaald evenwicht. Bij satijncavia's wordt er door de botten te veel calcium onttrokken en te weinig opgenomen en calcium wordt vervangen door bindweefsel wat instabiele en slappe botten veroorzaakt. Bij onderzoek naar deze aandoening is gebleken dat de ziekte niet het gevolg is van een verkeerde calcium/fosfor verhouding in het voer en dat ook onvoldoende opname van calcium in de darm (ten gevolge van een darmaandoening of tekort aan vitamine D) niet de oorzaak is. De gedachte dat er een erfelijke achtergrong aanwezig is wordt ondersteund door het gegeven dat het toedienen van extra calcium bij dieren die aan de ziekte lijden geen effect heeft op de calciumopname van het bot (dit in tegenstelling tot het toedienen van extra calcium aan cavia's die de ziekte niet hebben).

Wat zijn de symptomen van satijnziekte?

Satijncavia's met satijnziekte kunnen de volgende symptomen laten zien:

• meer liggen dan normaal
• afwijkende beweging
• pijn
• gewichtsverlies
• ontzien van achterpoten
• lopen wordt 'huppelen'
• verlammingsverschijnselen

Hoe stellen we de diagnose satijnziekte?

Op basis van het klinisch beeld wordt de waarschijnlijkheidsdiagnose gesteld die bevestigd kan worden door röntgenfoto's van heup, bovenbeen of schedel en bloedonderzoek. In dit bloedonderzoek wordt een laag calciumgehalte, een hoog fosfaatgehalte en een verhoogd alkalische fosfatase aangetroffen.

Hoe behandelen we een cavia met satijnziekte?

Satijnziekte is niet te genezen en de symptomen kunnen moeilijk bestreden worden. Wanneer er duidelijke afwijkingen ontstaan aan de voortbeweging van de cavia is het beste advies de cavia in te laten slapen.

Is er preventief iets te doen aan satijnziekte?

Vooralsnog lijkt het erop dat satijnziekte recessief vererft. Dat wil zeggen dat de ziekte alleen ontstaat bij kruisingen van satijncavia's of cavia's die drager zijn van het satijngen. Dat laatste is lastiger te zien omdat deze cavia's er normaal uitzien en niet de typische satijnenvacht hebben. Om die reden is het dus onverstandig om satijncavia's onderling te kruisen.