Wat is onzindelijkheid?

Onder onzindelijkheid verstaan we dat de kat niet op de kattenbak poept of plast maar op andere plaatsen in huis. Dat kan net naast de bak zijn, iedere keer op dezelfde plek of juist op heel verschillende plekken en dat kunnen hele grote of juist hele kleine plasjes zijn. In alle gevallen is het voor een eigenaar uitermate ongewenst en is het zaak om snel te achterhalen wat de oorzaak van dit afwijkende gedrag is.

Is onzindelijkheid altijd afwijkend?

Onzindelijkheid is in ieder geval altijd ongewenst. Toch is met name sproeien een normaal natuurlijk verschijnsel bij de kat. Katten gebruiken  namelijk urine als geurboodschap zodat andere katten weten wie daar heeft gesproeid, van welke sociale groep dit dier is en wanneer dat was. Wanneer een kat de urine gebruikt als 'markering' doet hij dit voornamelijk door te sproeien: hij staat rechtsop waarbij de urine in een straaltje naar achteren spuit. Hierbij trilt de staart vaak. Dit is een ander beeld dan plassen: de kat zit en laat de urine lopen op de vlakke ondergrond.

Sproeien heeft een andere achtergrond dan plassen en er zijn dan ook verschillen in de plaatsen waar gesproeid of geplast wordt.

Sproeien gebeurt vaak:

• bij deuren en ramen (bij kattenluik bijvoorbeeld)
• op nieuwe spullen (zoals kleding of de nieuwe bank)
• op zaken die buiten zijn geweest (zoals schoenen, jassen en tassen)
• op spullen met een speciale geur (zoals natte was, vieze sporttas, of sportschoenen)

Plassen gebeurt vaak:

• naast de kattenbak
• op afgesloten, donkere plekken (zoals een kastje of hoek van de kamer)
• op dingen die zacht aanvoelen (zoals kussens, tapijt, het bed)
• op dingen die sterk naar de eigenaar ruiken (zoals kleding)

Wat zijn oorzaken van onzindelijkheid?

Wanneer een kat niet op de kattenbak plast (en poept) kan dat komen omdat de kattenbak niet aan de eisen van de kat voldoet (de bak wordt te weinig verschoond, er gaan te veel katten op, hij heeft een te hoge instap, hij bevat het verkeerde grit) of de kat durft niet op de bak (dominante kat aanwezig, stress ten gevolge van visite, verhuizing, introduktie nieuwe kat enzovoort). Angstige katten plassen vaak op een 'veilige' plek zoals een kast of de kleding van de eigenaar. Een andere belangrijke oorzaak voor onzindelijk gedrag is de kat met de blaasontsteking. Bij een blaasontsteking heeft de kat veel aandrang en zal overal kleine plasjes doen, soms zit er zelfs bloed in de urine. De kat kan het in dit geval simpelweg niet ophouden. Vaak is het een combinatie van factoren. Zo is stress een belangrijke reden voor een kat om niet te willen of te durven plassen. De urineblaas blijft te lang te vol en hieruit kan een blaasontsteking ontstaan.

Hoe komen we er achter wat de oorzaak van de onzindelijkheid is?

Wanneer uw kat onzindelijk is zullen we volgens een duidelijk protocol onderzoeken wat de oorzaak is van deze onzindelijkheid. Allereerst is uw verhaal voor ons uitermate belangrijk. U kunt ons vertellen of de kat plast of juist sproeit, waar hij dat doet, sinds waneer en of er veranderingen zijn geweest als nieuwe katten in de buurt of in huis, een verhuizing, een baby of ander grit.

Ons plan van aanpak bestaat vervolgens uit de volgende stappen:

1. Uitsluiten / bevestingen medische oorzaak

Een belangrijke oorzaak van onzindelijkheid is een blaasontsteking. Katten met een blaasontsteking plassen frequenter dan normaal, plassen kleine beetjes, hebben pijn bij het plassen en plassen vaak buiten de bak. Soms is de urine rood gekleurd ten gevolge van bloed. Omdat het plassen op de bak vaak pijnlijk is zal de kat die pijn associeren met de bak waar hij op dat moment zit en de volgende keer mogelijk die 'bron van pijn' willen vermijden.  Door middel van urine onderzoek kunnen we snel achterhalen of er een blaasontsteking aanwezig. Tevens onderzoeken we of er in de urine kristallen (blaasgruis) aanwezig is. Blaasgruis veroorzaakt nogal eens een blaasontsteking en kan met een speciaal dieet aangepakt worden. Zie ook......

2. Inventarisatie gedragsprobleem

Wanneer een blaasontsteking niet de oorzaak is van het afwijkende plasgedrag, is het aannemelijk dat de onzindelijkheid wordt veroorzaakt door een gedragsprobleem: de kat wil of durft niet op de bak.

De kat is van nature een schoon en hygiënisch dier. De kattenbak kan daarom snel niet helemaal aan de eisen en wensen van de kat voldoen:

• de bak wordt te weinig verschoond
• de bak heeft een te hoge instap
• de bak is te klein (voor grote katten)
• het verkeerde grit wordt gebruikt
• de bak wordt door te veel katten gebruikt
• de bak staat op een verkeerde plek (bijvoorbeeld naast de etensbak)

Wanneer de bak wel voldoet aan alle eisen, kan het zo zijn dat de kat niet op de bak durft te plassen door angst of stress:

• er zijn te veel katten in huis
• er is één dominante kat in huis
• er komt een nieuwe kat in huis
• er is een dominante vreemde kat in de buurt
• grote veranderingen die stress opleveren: verhuizing, nieuwe baby, nieuwe huisgenoot, verbouwing, nieuwe meubels

Hoe is de behandeling van een onzindelijke kat?

Afhankelijk van de oorzaak zullen we de onzindelijkheid aanpakken. Dit betekent dat dieren met een blaasontsteking / blaasgruis dit als eerste aangepakt wordt.

Andere tips en oplossingen zijn:

• gebruik meerdere kattenbakken. Het advies is evenveel kattenbakken als katten + een extra kattenbak
• zet de kattenbak op een rustige plaats in huis
• verschoon regelmatig de bak (iedere week in zijn geheel en dagelijks uitscheppen)
• gebruik ander kattengrit
• zorg voor een voldoende grote kattenbak
• gebruik eventueel een open kattenbak
• zet eet- en drinkbakken niet naast de katten bak
• probeer te voorkomen dat er vreemde katten in huis komen

Wanneer u alles heeft gedaan om de blaasontsteking aan te pakken, om de kattenbak zeer aantrekkelijk te maken en u doet er alles aan om die vreemde kat buiten te houden, dan  kan de situatie zich voordoen dat uw kat nog steeds onzindelijk is. U kunt dan gebruik maken van feromonen. Feromonen zijn lichaamseigen stoffen van die kat (klieren op de kop) die hij gebruikt om zich zelf gerust te stellen (het 'kopjes geven'). Deze feromonen worden middels een spray of een verdamper in de ruimte geplaatst waar de kat zich voornamelijk ophoudt en hebben een rustgevend en stressverlagend effect. Ook is er sinds kort een speciaal dieet op de markt waarin bepaalde voedingsstoffen aanwezig zijn die een rustgevend effect hebben op de kat.