Vorige week kregen we twee ongewone patiënten op het spreekuur. Ongewoon omdat we ze niet dagelijks zien. Twee jonge baardagamen (Pogona vitticeps), een heer en een dame, kwamen op het spreekuur omdat zij last hadden van kleine beestjes die tussen de schubben van de huid zaten en daar jeuk en irritatie veroorzaakten.

Bij het onderzoek van beide reptielen kwamen we de beestjes al snel tegen. Ze waren met het blote oog te zien en onder de microscoop werden ze helemaal duidelijk zichtbaar.

 

Baardagame3De baardagamen op het spreekuur

Baardagame2
Ze worden goed onderzocht

Baardagame
'Rara, waar zit je?'

Baardagame
'Juist, daar'

 Baaragame7
Ophionyssus natricis onder de microscoop

 

Wat voor beestjes zijn het?

De beestjes op de huid van beide baardagamen zijn mijten. Ze worden de reptielmijt genoemd, en in het Latijn heten ze Ophionyssus natricis, een hele mond vol.

Bij welke dieren komen ze voor?

De reptielmijt komt van nature voor bij slangen, maar ook bij in gevangenschap gehouden hagedissen, schildpadden, varanen, krokodillen en andere reptielen.

Hoe leven de mijten en hoe ziet hun levenscyclus eruit?

De volwassen mijten leven van bloed van de gastheer. Ze maken kleine gaatjes in de huid wat jeuk en irritatie veroorzaakt. De vrouwelijke mijten leggen ongeveer 25 eitjes per keer op donkere en vochtige plaatsen in het terrarium. Binnen een dag komen de eitjes uit en spreken we van larven, een stadium wat ongeveer twee dagen duurt. Uit de larve ontstaat de protonymfe, een stadium wat ongeveer drie dagen tot twee weken duurt en waarin ze aangetrokken worden door de geur van de reptielen. De protonymfen kruipen op de gastheer en vervellen na een bloedmaaltijd tot het deutonymfe-stadium. Na dit stadium duurt het ongeveer een dag voor de volwassen mijten uit de deutonymfen ontstaan. De volwassen mijten blijven ongeveer een dag of veertig in leven waarin ze zich continu voeden met bloed van de gastheer en waarin ze paren en er nieuwe eitjes worden gelegd. Onder ideale omstandigheden (24-29 graden ºC, en een relatieve luchtvochtigheid van 70-90%) duurt de hele cyclus ongeveer 13 tot 19 dagen.

Welke symptomen treden op?

De irritatie en jeuk treden het meest op de voorgrond. De dieren kunnen onrustig zijn door de jeuk. Soms treedt een secundaire bacteriële huidinfectie op waarbij de huidwondjes de porte d'entree zijn voor verschillende bacteriën.

Wat doen we aan en infectie met reptielmijt?

Er zijn verschillende behandelingsmethoden waarvan het individueel behandelen van de dieren met een ivermectine-preparaat een zeer effectieve is. Ook zal het terrarium goed gereinigd en gedesinfecteerd moeten worden met bijvoorbeeld dettol om recidive te voorkomen. Frontline-spray wordt ook gebruikt om het terrarium mijt-vrij te krijgen. Bij een adequate behandeling is de prognose goed.

Er zijn ook een aantal biologische behandelingsmethoden mogelijk bij de bestrijding van de reptielmijt. Zo worden roofmijten gebruikt die zich voeden met de reptielmijten zonder de reptielen zelf tot last te zijn. Daarnaast kan men de dieren volledig insmeren met salolie en daarna de dieren afspoelen. De mijten kunnen met water worden afgespoeld. Deze behandeling moet enkele keren herhaald worden en is dus bewerkelijk.

 

Baardagame4Voor een juiste dosering van het medicijn wordt eerst het mannetje gewogen

Baardagame5
En dan het vrouwtje

Baardagame8
Het medicijn wordt in de bek toegediend