Wat is de ziekte van Cushing?
Honden met de ziekte van Cushing hebben een verhoogd gehalte van het hormoon cortisol in het bloed. Gewoonlijk wordt cortisol door het lichaam aangemaakt in stresssituaties om het lichaam voor te bereiden op een actie (vluchten of vechten). Bij honden met de ziekte van Cushing is het gehalte aan het hormoon cortisol in het bloed extreem hoog, en als dit onbehandeld blijft, wordt de hond steeds zwakker, en kan ten slotte aan de aandoening overlijden. De ziekte is vernoemd naar de Amerikaanse neurochirurg Harvey Cushing die de ziekte in 1912 voor het eerst beschreef.
Hoe wordt cortisol geproduceerd?
Twee kleine klieren die bij de nieren liggen produceren cortisol. Deze klieren heten de bijnieren. De productie en afgifte van cortisol door de bijnieren wordt gecontroleerd door het hormoon ACTH. Dit hormoon wordt geproduceerd in de hypofyse, een kleine klier aan de onderzijde van de hersenen.
Er zijn drie vormen van de ziekte van Cushing:
-
Hypofyse-afhankelijke Cushing
Dit is de meest voorkomende vorm van de ziekte (85%). Het wordt veroorzaakt door een langzaam groeiende, vaak goedaardige, tumor in de hypofyse. Deze tumor produceert grote hoeveelheden van het hormoon ACTH, dat weer zorgt voor een te hoge productie van cortisol door de bijnieren (zie tekening).
-
Bijnier-afhankelijke Cushing
Bij deze vorm van de ziekte produceert een, vaak goedaardige, tumor in één of soms beide bijnieren grote hoeveelheden cortisol.
-
Geïnduceerde Cushing
Deze vorm van de ziekte ontstaat door een langdurige behandeling met corticosteroïden (prednisolon, dexamethason) om bepaalde ziekteprocessen, zoals allergieën, te onderdrukken. Behandeling van de ene kwaal veroorzaakt in dit geval een andere kwaal.
Hoe weet ik of mijn hond de ziekte van Cushing heeft?
De ziekte van Cushing komt voornamelijk voor bij oudere honden. Bij kleinere rassen wordt het vaker gezien dan bij grotere.
De verschijnselen van de ziekte lijken wel op de verschijnselen die je bij alle ouder wordende honden ziet, alleen extremer. Dat maakt het wel moeilijker om een diagnose te stellen. 10% van de honden met de ziekte van Cushing heeft door deze ziekte ook suikerziekte ontwikkeld.
De meest voorkomende verschijnselen zijn:
- overmatig drinken
- veel plassen, mogelijk incontinentie
- gulzig eten, vraatzucht
- dikke (hang) buik
- dunnere huid
- verlies van haar, of telkens terugkerende huidproblemen
- verlies van spieren
- lusteloosheid
- veel hijgen
- verhardingen in de huid (kalkneerslagen, calcinosis cutis)
Honden zullen zelden al deze verschijnselen vertonen, maar herkent u enkele van de symptomen, of bent u bezorgd over de gezondheid van uw hond, ga dan voor advies naar uw dierenarts. Uw dierenarts kan een juiste diagnose stellen en een therapie voorstellen om uw hond weer zijn normale levenslust terug te laten krijgen.
Hoe stelt de dierenarts de diagnose Cushing?
Om de diagnose te stellen wordt meestal een test gedaan met de urine van de hond waarin de cortisol/creatinine ratio wordt bepaald. Soms kan bloedonderzoek al een duidelijke aanwijzing geven dat de ziekte van Cushing in het spel is (verhoogde waarde van het enzym alkalische fosfatase en vaak verlaagde schildklierwaarde T4).
Verhoogde cortisol/creatinine ratio
Hoe behandelen we de ziekte van Cushing?
De ziekte van Cushing is goed te behandelen als men er op tijd bij is. Als er een tumor aanwezig is, kan deze soms worden verwijderd. Meestal wordt er echter een behandeling met medicijnen ingesteld.
Vetoryl® is het enige geregistreerde diergeneesmiddel voor de behandeling van de ziekte van Cushing bij de hond. Dit medicijn blokkeert de aanmaak van cortisol en moet daarom dagelijks en blijvend gegeven worden, waarbij middels bloedonderzoek de juiste dosering moet worden bepaald. Wanneer u andere vragen heeft kunt u altijd contact opnemen met de praktijk. Wanneer naast de ziekte van Cushing ook suikerziekte aanwezig is, dienen beide aandoeningen behandeld te worden, maar is de prognose op de langere termijn minder gunstig dan dieren die geen suikerziekte hebben.