Wat is demodex?
Demodex of puppyschurft wordt veroorzaakt door de mijt Demodex canis die van nature in kleine aantallen voorkomt in de haarfollikels van de huid van de hond. Wanneer het aantal mijten toeneemt kunnen er huidproblemen ontstaan die zich meestal presenteren al kleine kale, meestal weinig jeukende plekken vooral op poten en kop. Soms treedt een secundaire huidinfectie die gepaard gaat met jeuk, roodheid en korsten. Er zijn twee vormen van demodicose; de juveniele vorm en de volwassen vorm.
Demodex-mijt onder de gewone microscoop
En onder de elektronen-microscoop
Wat is de oorzaak van demodex?
De meeste pups hebben voldoende eigen afweer om de demodex-mijten aan te pakken zodat er geen klinische ziekte ontstaat. Sommige pups hebben een aangeboren verminderde werking van de T-lymfocyten waardoor het immuunapparaat van deze dieren onvoldoende in staat is om demodex te bestrijden. Dit is ook de reden dat demodex vaak bij meerdere pups uit hetzelfde nest wordt aangetroffen. Om dezelfde reden is demodex NIET besmettelijk.
Bij de volwassen vorm is er een primaire oorzaak die de afweer ondermijnt waardoor ook bij deze dieren demodex problemen kan geven (zie verder).
Wat zijn de juveniele en de volwassen vorm van demodicose?
Juveniele vorm:
De juveniele vorm van demodicose komen we tegen bij honden tussen de drie en achttien maanden leeftijd. Sommige rassen zijn gevoeliger dan andere waardoor we demodex vaker tegen komen bij de sharpei, de west highland white terriër, de Engelse buldog, de Schotse terriër en de Boston terriër. De plekken kunnen gelocaliseerd zijn (gelocaliseerde vorm) waarbij slechts enkele plekken aanwezig zijn bij voorkeur rond de ogen en de bek en op de voorpoten, maar er kunnen ook veel meer plekken aanwezig zijn over het gehele lijf van de hond (gegeneraliseerde vorm).
Volwassen vorm:
De volwassen vorm van demodicose treedt meestal op vanaf ongeveer vier jaar leeftijd. Bij deze vorm is er een weerstandsvermindering die de uitbraak van demodex veroorzaakt. Deze weerstandsvermindering kan veroorzaakt worden door bijvoorbeeld een te traag werkende schildklier, de ziekte van Cushing, bepaalde tumoren en behandeling met medicatie die de afweer onderdrukt zoals prednisolon-achtige stoffen.
Wat zijn de symptomen van demodicose?
Bij demodex ontstaan er kale, rood tot grijze kale plekjes op de huid die vaak niet jeuken. De voorkeurslocaties zijn de voorpoten en de kop, waarbij we de laesies vaak rond de ogen, op de neus en rond de bek aantreffen. In geval van de generaliseerde vorm worden er plekken op het hele lijf aangetroffen. Soms treedt een secundaire bacteriële huidinfectie op die gepaard gaat met sterke zwelling en roodheid van de huid waarbij pustels en korsten kunnen ontstaan. De honden kunnen hier behoorlijk ziek van zijn.
Hoe stellen we de diagnose?
Op basis van het klinisch beeld en de leeftijd van de hond stellen we de waarschijnlijkheidsdiagnose die bevestigd wordt door microscopisch onderzoek van diepe huidafkrabsels van de aangedane huid. Onder de microscoop worden over het algemeen grote hoeveelheden demodex-mijten aangetroffen.
Twee demodex-mijten tussen haren en bloederige huidschilfers
onder de microscoop
Wat is de behandeling van demodex?
De behandeling van honden tegen demodex is er bij de volwassen vorm vooral op gericht om het onderliggende probleem aan te pakken. Wanneer dat lukt, zal de demodex ook verdwijnen. De behandeling tegen de demodex zelf bestaat vooral uit het behandelen met middelen waarin amitraz zit. Aanvankelijk gebeurde dat door de pups meerdere keren te wassen, tegenwoordig zijn er ook pipetjes op de markt met werkzame stoffen tegen demodex.