Wat is cryptorchidie bij de hond?

Cryptorchidie is de aandoening waarbij één of beide testikels van de reu niet indalen tot in het scrotum (balzak). Andere benamingen zijn een niet-ingedaalde testikel of een binnenbal. Wanneer de testikel niet voldoende indaalt blijft deze óf in het lieskanaal óf in de buik achter, dit heet respectievelijk een inguinale en een abdominale binnenbal. In ongeveer 85-90% is er één testikel niet ingedaald, in de overige 10-15% zijn beide testikels niet in het scrotum aanwezig.

Wanneer spreken we van een binnenbal?

Testikels worden vlak bij de nieren gevormd en dalen door de buik en het lieskanaal af naar het scrotum. Normaal zijn de beide testikels vrij snel na de geboorte van de pup in het zakje voelbaar (binnen 8 weken leeftijd). Wanneer er bij de pup op 6 maanden leeftijd één of beide testikels niet in het scrotum aanwezig zijn spreken we van cryptorchidie.

Hoe vaak komt cryptorchidie voor?

Cryptorchidie komt voor bij ongeveer 1.5% van de reuenpopulatie, maar dit varieert sterk per ras.

Wat is de oorzaak van het niet-indalen van de testikels?

Het niet indalen van testikels heeft een erfelijke achtergrond. Hoewel we bij ieder ras binnenballen tegen komen, zijn er een aantal rassen waar het veel frequenter voorkomt: de boxer, de chihuahua, de mini poedel en de Yorkshire terriër. Daarnaast wordt het binnen een ras in bepaalde bloedlijnen vaker gezien dan in andere. Omdat cryptorchidie een belangrijke erfelijke basis heeft en zowel de reu als de teef drager kan zijn van deze afwijking, is het belangrijk om niet te fokken met cryptorche dieren of vrouwelijke nestgenoten.

Wat zijn de symptomen van cryptorchidie?

Bij het overgrote deel van de cryptorche reuen geeft de binnenbal geen klachten. Bij de eerste vaccinaties zal de dierenarts controleren of de testikels zijn ingedaald. Wanneer dit niet zo is zal de dierenarts adviseren om niet te fokken met de reu. In een zeer zeldzaam geval kan de niet-ingedaalde testikel die in de buik zit een torsie (draaiing) van de zaadstreng doormaken waardoor de hond acuut ziek wordt met ernstige koliekpijnen.

Wat zijn de gevolgen van de cryptorchidie?

  • Niet ingedaalde testikels zijn over het algemeen minder goed ontwikkeld en kleiner dan ingedaalde testikels (zie foto). De temperatuur in het scrotum is lager dan in het lieskanaal of de buik wat essentieel is voor een goede spermaproduktie waardoor niet-ingedaalde testikels meestal steriel zijn. Wanneer een reu beide testikels niet ingedaald heeft is de kans groot dat hij geen nakomelingen zal krijgen (dit is overigens ook niet aan te raden gezien het erfelijke karakter van cryptorchidie).

cryptorche testikel
links de normaal ingedaalde testikel,
rechts de binnenbal uit de buik

20150908 100959

 

  • De niet-ingedaalde testikels maken wel testosteron, het mannelijk geslachtshormoon. Door de hogere temperatuur produceren ze soms zelfs meer testosteron waardoor hypersexueel gedrag kan optreden.

  • Het ontstaan van een testikeltorsie treedt soms op bij testikels die nog in de buik zitten. Hierbij tordeert de zaadstreng met ernstige koliekpijnen en shock tot gevolg. Meer dan 30% van de testikeltorsies vindt plaats bij cryptorche testikels.
  • Ook in een niet-ingedaalde testikel kan een tumor ontstaan

 

Testikeltumor
Grote testikeltumor van een niet-ingedaalde testikel in de buik van een hond

 

 Lees meer over testikeltumoren

 
 

Hoe behandelen we een niet-ingedaalde testikel?

Castratie van de ingedaalde en niet-ingedaalde testikel is de meest effectieve en permanente oplossing. Hiermee wordt voorkomen dat de reu nakomelingen krijgt en treden bovenstaande gevolgen niet op. Ook wanneer een reu gecastreerd wordt om reden van prostaatproblemen zal de binnenbal chirurgisch verwijderd moeten worden, deze maakt immers testosteron  wat de prostaatproblemen veroorzaakt.