Wat is niesziekte?

Niesziekte is een veel voorkomende infectieziekte bij de kat. Het is een besmettelijke aandoening waar katten flink ziek van kunnen zijn. Niesziekte is een ziekte die door meerdere kiemen wordt veroorzaakt. De belangrijkste zijn het calici-virus (FCV) en het herpes-virus (FHV). Het ziektebeeld kan verergerd worden door Chlamydia (een soort bacterie) en de bacterie Bordetella bronchiseptica.

Hoe wordt niesziekte verspreid?

De ziekte wordt verspreid door zieke katten. De belangrijkste manier van verspreiding is via aerosolen. Dit zijn kleine vochtdruppeltjes beladen met ziektekiemen die een besmette kat door te niezen de lucht inblaast. Deze druppels zijn zo klein dat ze lang (uren) in de lucht kunnen blijven hangen en over grote afstanden met de luchtstroom mee vervoerd kunnen worden. Vooral op plaatsen waar veel (vreemde) katten bij elkaar zitten in een kleine ruimte, zoals cattery's, asiels of dierenpensions kan gemakkelijk niesziekte optreden. Ook zien we veel niesziekte bij verwilderde kattenpopulaties. Naast infectie door direct kontakt kan de ziekte ook worden overgedragen door besmette manden, kooien of via handen en kleding van de mens.

Wat zijn de verschijnselen van niesziekte?

  • niezen
  • ontstoken ogen
  • neusuitvloeiing
  • zweren op de tong
  • koorts
  • minder of niet eten en drinken


De naam niesziekte is wat misleidend, want niet iedere kat met niesziekte niest ook. Niesziekte tast de slijmvliezen van de ogen en de luchtwegen aan. De aangetaste slijmvliezen van de luchtwegen zijn een goede voedingsbodem voor allerlei andere kiemen zoals Bordetella bronchiseptica, die vervolgens het ziektebeeld verergeren. Vooral jonge dieren kunnen heel ziek zijn van een niesziekte infectie. Hun afweer is nog niet volledig ontwikkeld en ze zijn vaak nog niet gevaccineerd. Oude katten en katten met een verminderde afweer door bijvoorbeeld FeLV of FIV zijn tevens gevoelig voor infectie.


Hoe stellen we de diagnose?

Op basis van de klinische klachten is de diagnose vrij gemakkelijk te stellen. Wanneer katten ondanks behandeling lang ziek blijven of snel weer terugvallen kan het raadzaam zijn om nader onderzoek te doen om eventuele onderliggende ziekten zoals FeLV of FIV aan te tonen.

Hoe kunnen we dieren met niesziekte behandelen?

De behandeling bestaat vooral uit het onderdrukken van bijkomende infecties door antibiotica en ontstekingsremmers, de eventuele uitdroging moet worden bestreden en indien nodig kan de patiënt gedwangvoederd worden. Katten verliezen namelijk snel hun eetlust wanneer zij door de verstopte en ontstoken neus niet goed meer ruiken.

Hoe kunt u niesziekte voorkomen?

Door middel van een vaccinatie is het mogelijk dieren te beschermen tegen niesziekte. Deze inentingen worden aan gezonde dieren gegeven om te voorkomen dat ze ziek worden. Wanneer katten ziek zijn moeten ze eerst genezen zijn voordat een vaccinatie zin heeft. Jonge katten kunnen vanaf negen weken leeftijd ingeënt worden tegen niesziekte. Voor een goede bescherming is het raadzaam om deze enting na drie weken te herhalen, hierna is een jaarlijkse herenting voldoende. Het is niet mogelijk met een vaccinatie 100% bescherming op te bouwen. Een gevaccineerde kat kan wel besmet worden met niesziekte maar het verloop van de ziekte zal over het algemeen milder zijn. Tegenwoordig is er naast de reguliere vaccinatie tegen niesziekte ook een neus-enting tegen de specifieke component Bordetella bronchiseptica.


Lees meer over vaccinatie...