De vraag van 19 november 2013 luidt:


"Wij hebben een prachtig vogelhuisje in onze tuin met daarin een pot pindakaas. Het is speciale pindakaas voor tuinvogels omdat ik gehoord had dat 'gewone' pindakaas niet goed zou zijn. Onze tuinvogels vinden deze speciale pindakaas echter veel minder lekker dan 'gewone' pindakaas. Wat is het verschil tussen deze twee en is het echt zo slecht om tuinvogels de normale pindakaas te geven?"

Antwoord van Frank:


"Pindakaas is een goede aanvulling op het rantsoen van onze tuinvogels in de winter. Pinda's zijn erg calorierijk en voedzaam en de vogels vinden het ook erg lekker. Normale pindakaas is minder geschikt voor vogels dan de speciale vogel-pindakaas. In de normale pindakaas zitten gebrande pinda's die minder goed verteerd kunnen worden, maar het grootste probleem is de hoeveelheid zout. In gewone pindakaas zit voor onze tuinvogels te veel zout.

Wanneer een mens of dier zout (natrium) binnen krijgt is de normale reactie van het lichaam om meer vocht op te nemen. Het lichaam wil namelijk de concentratie zout binnen nauwe grenzen houden. Bij de meeste zoogdieren zullen de nieren de overmaat aan zout uitscheiden en vocht vasthouden om de concentratie zout op peil te houden. In de nieren wordt door een ingenieus systeem van buisjes en kanaaltjes het vocht- en zoutgehalte gereguleerd.

Bij vogels werkt zit systeem anders. Vogels hebben geen urineblaas en de gevormde urine heeft een vastere consistentie en is niet zo vloeibaar als bij zoogdieren. Het gevolg hiervan is dat vogels een overmaat aan zout veel moeilijker kunnen uitscheiden. Een uitzondering hierop zijn zeevogels. Deze categorie heeft bij de ogen een klier die het overtollige zout afvoert via de neus. Onze huis-, tuin- en keukenvogels hebben die klier niet en dus zijn zij veel gevoeliger voor een zoutintoxicatie.

Daarnaast is bewezen dat zaadetende vogels (zoals de vink, putter, groenling en sijs) die van nature een mineraalarm voedingspatroon hebben erg aangetrokken worden door zout. Er zijn diverse gevallen van zoutintoxcicatie bij deze vogels beschreven doordat zij strooizout of pekelwater tot zich namen. Zoutintoxicaties treden al op bij een zoutopname van 200 milligram (ter vergelijking: een theelepel zout is 5000 milligram).

Dus om op vraag terug te komen; ik denk dat het zoutgehalte de reden is dat de vogels liever de normale pindakaas dan de speciale vogel-pindakaas willen eten. Hoewel er wel degelijk verschil in zoutgehalten en allerlei andere ingrediënten zit tussen de twee soorten pindakaas vraag ik me wel af in hoeverre er echte gezondheidsproblemen ontstaan bij de tuinvogels die af en toe uit de pindakaaspot snoepen. Wanneer u echter op save wil gaan is het aan te raden om de speciale vogel-pindakaas te kiezen."